Ranking dostępności stron WWW wybranych aptek internetowych w Polsce - Fundacja Widzialni

Od kilku lat w Polsce sprawnie rozwija się sprzedaż leków przez Internet. E-apteki to praktyczne rozwiązanie, dzięki któremu bez wychodzenia z domu możemy dokonać niezbędnych zakupów. Klientami aptek w dużej mierze są chorzy. Chorzy z różnymi dolegliwościami, które mogą wiązać się z trudnościami w poruszaniu, bądź utrudniającymi swobodne dotarcie do apteki. Nasuwa się zatem pytanie, czy apteki internetowe wśród potrzeb swoich klientów uwzględniły także potrzeby osób z niepełnosprawnościami?

Badaniem objęte zostały strony www aptek, które zgodnie z tegorocznym rankingiem serwisu opineo.pl należą do najczęściej wybieranych przez użytkowników. Oceny poziomu dostępności dokonały osoby niewidome i niedowidzące oraz eksperci z dziedziny dostępności stron internetowych. Sprawdzili oni kluczowe elementy standardu WCAG 2.0, jak m.in. współczynnik kontrastu, poprawność linków, formularzy, opis elementów graficznych, czy poprawność HTML.

Wśród objętych badaniem aptek internetowych znalazły się:

• Aptekagemini.pl
• Apteka-melissa.pl
• Wapteka.pl
• Cefarm24.pl
• Nowafarmacja.pl
• Aptekazawiszy.pl
• Aptekaprima24.pl
• Aptekaolmed.pl
• Aleleki.pl
• Aptekaeskulap.pl

Leki przez Internet, nie dla wszystkich

Dostępność zbadanych serwisów niestety pozostawia wiele do życzenia. Najwięcej punktów (22 na 46 punktów możliwych do uzyskania w badaniu) otrzymała strona www.nowafarmacja.pl. To dobry początek, by pomyśleć o dostosowaniu serwisu, za mało jednak, by mówić o jego dostępności. Ranking zamyka serwis www.wapteka.pl gromadząc jedynie 10 punktów. Mimo rozbieżności w wynikach wszystkie badane serwisy otrzymały końcową ocenę niedostateczną, równoznaczną z brakiem dostępności.

Podczas badania ujawnione zostały liczne błędy, w wyniku których serwisy nie są zgodne ze standardem WCAG 2.0. Dwa spośród nich szczególnie przykuły uwagę, ponieważ wystąpiły na wszystkich zbadanych stronach. Są to błędy w kodzie HTML oraz brak skip linków. Spróbujmy więc wyjaśnić, na czym polega problem.

Kod HTML musi być wolny od błędów, czyli musi być zgodny z zadeklarowanym typem dokumentu. Jeśli autor zadeklarował, że serwis jest napisany w XHTML 1.0, HTML 4.01, czy HTML 5 to musi spełnić dany standard. Należy zwrócić szczególną uwagę, aby znaczniki HTML były prawidłowo podomykane oraz żeby nie dublować wartości atrybutów id.

Niewielu użytkowników ma czas na odczytywanie i analizowanie wszystkich treści na stronie internetowej. Użytkownicy bez dysfunkcji mają ten komfort, że wzrokowo są w stanie szybko wyselekcjonować i odszukać interesujące elementy lub przy użyciu myszy szybko przewinąć stronę góra/dół. Programy czytające odczytują treści liniowo, więc odszukanie interesującej informacji trwa długo. Pomimo tego, że każdy program czytający posiada skróty klawiaturowe, dzięki którym można poruszać się po dowolnych elementach serwisu: nagłówkach, linkach, listach, polach formularzy, akapitach, etc., to w dalszym ciągu problemem jest czas, szybkość i gwarancja dotarcia do pożądanej informacji. Tu z pomocą przychodzą skip linki. Można szybko i małym nakładem pracy ułatwić nawigację i pominięcie powtarzających się na podstronach stałych elementów, jak np. informacje w nagłówku, czy menu serwisu. Pierwszą informacją ”wyświetloną” (informacja ta niekoniecznie musi być widoczna w serwisie) przez przeglądarkę będzie menu służące do przechodzenia, bez przeładownia strony, do istotnych treści serwisu za pomocą kotwic.

Agenda ocen:

• 0-32 niedostateczna
• 33-38 dostateczna
• 39-43 dobra
• 44-46 bardzo dobra

Inna perspektywa

Jako osoba słabowidząca, wykorzystuję wiele aplikacji asystujących podczas korzystania z Internetu, na komputerze, czy urządzeniu mobilnym. Z uwagi na swą przypadłość jestem też osobą, która kupuje różne leki. Usługi oferowane przez apteki on-line to oszczędność czasu, i co najważniejsze – komfort.

Już od pierwszych chwil badania natknąłem się na bariery nie do przejścia, m.in. kod Captcha podczas rejestracji. Podczas pozostałych czynności – zakupu leków – jest podobnie. Niewystarczający kontrast, czy w przypadku wykorzystania wsparcia w postaci syntezatora mowy – niewłaściwie opisane zdjęcia produktów, odnośników i etykiet formularza, dalej – nagłówków, co wprowadza w zakłopotanie, sprawia, że jeszcze nigdy sam nie dokonałem zakupów.

Dziwi mnie, że w sklepach tego rodzaju, z taką ofertą, nie uwzględnia się potrzeb wszystkich klientów" powiedział Sebastian Depta – Konsultant ds. Dostępności.

Inna perspektywa, to nie pusty slogan. Mówimy o ludziach, których możemy wspierać oferując dostępne www lub wykluczać ich z życia społecznego uznając, że ten temat nas nie dotyczy. Zanim jednak zdecydujemy, że dostępność to nie nasz problem oraz, że jest to problem marginalny, wspomnijmy o osobach, których on dotyka i pomyślmy o konsekwencjach.

Głównym powodem, dla którego podjęliśmy się analizy dostępności poszczególnych serwisów internetowych, są trwające w Unii Europejskiej prace nad Europejskim Aktem o Dostępności (European Accessibility Act - EAA). Dokument, ten ureguluje kwestie dostępności dla usług i urządzeń z branż takich jak bankowość, transport, telekomunikacja, usługi audiowizualne, czy sprzedaż przez Internet. W związku z projektowanymi regulacjami prawnymi, postanowiliśmy jeszcze większą uwagę zwrócić na sektor prywatny. W systematyczny i spójny sposób zaprezentować poziom dostępności stron www w ważnych z punktu widzenia użyteczności publicznej obszarach.

Badania otworzył Ranking dostępności stron WWW wybranych firm ubezpieczeniowych. Przy okazji pierwszego Raportu szerzej opisujemy powody oraz cele, dla których powstał tegoroczny cykl. Zapraszamy do lektury.