86% – racjonalny próg dostępności cyfrowej. Rekomendacja Fundacji Widzialni.
W przypadku dużych i złożonych platform, osiągnięcie pełnej zgodności ze wszystkimi kryteriami WCAG bywa wyjątkowo trudne. Mowa tu przede wszystkim o systemach transakcyjnych, platformach zakupowych czy aplikacjach mobilnych z rozbudowaną funkcjonalnością. Trudność ta wynika między innymi z różnorodności treści, komponentów interaktywnych, wymagań bezpieczeństwa, integracji z systemami zewnętrznymi oraz ciągłych aktualizacji oprogramowania.
Co istotne, standard WCAG oraz obowiązujące przepisy prawa europejskiego nie precyzują, w jaki sposób mierzyć zgodność w sposób absolutny ani nie wskazują narzędzi pozwalających uzyskać jednolity, w pełni obiektywny wynik audytu. Istnieją jedynie zalecane metodyki oceny, takie jak WCAG-EM, oraz wytyczne audytowe, które wspierają spójność i porównywalność wyników, lecz nie eliminują całkowicie elementu interpretacji. Tymczasem każda aktualizacja zawartości, struktury czy kodu aplikacji teoretycznie wymagałaby ponownego badania i weryfikacji 100% zgodności, co prowadzi do nadmiernego obciążenia i niepewności interpretacyjnej.
Z tych powodów Fundacja Widzialni stoi na stanowisku, że ocena dostępności powinna obejmować margines błędu oraz brać pod uwagę wykonalność i proporcjonalność działań.
Rekomendowany przez Fundację próg 86% zgodności z WCAG nie jest wartością przypadkową. Oparty został na:
- 25 latach praktyki audytowej, obejmującej ponad 1500 audytów serwisów i aplikacji,
- współpracy z Uniwersytetem Śląskim przy opracowaniu metody precyzyjnego badania dostępności,
- analizie pogłębionych wywiadów z użytkownikami zagrożonymi wykluczeniem cyfrowym.
Badania potwierdziły, że poziom 86% umożliwia eliminację największych barier i zapewnia realną dostępność, przy czym pozostałe 14% dotyczy najczęściej elementów o marginalnym wpływie na użytkowników. Niedoskonałości tego rodzaju nie powodują blokady realizacji kluczowych czynności ani nie wykluczają żadnej grupy osób z możliwości korzystania z usługi.
Dla lepszego zobrazowania przyjęto analogię do systemu ocen w edukacji:
- 100%–96%: celujący
- 95%–86%: bardzo dobry
Zgodność na poziomie 86% odpowiada ocenie ”bardzo dobry” – oznacza wysoką jakość dostępności przy pewnych niedoskonałościach, które – nawet jeśli nieusunięte – nie tworzą istotnych barier. Podobnie jak uczeń z oceną bardzo dobrą opanował materiał na wysokim poziomie, ale może jeszcze popełniać drobne błędy, które nie przekreślają jego kompetencji, tak serwis osiągający 86% jest realnie dostępny, choć nie idealny w każdym szczególe.
Takie podejście ma dwie kluczowe zalety:
- Racjonalność – pozwala realistycznie ocenić poziom dostępności w kontekście technologicznych i organizacyjnych ograniczeń.
- Skuteczność – skupia zasoby na tym, co rzeczywiście robi różnicę dla użytkownika, zamiast dążyć do formalnej zgodności za wszelką cenę.
Podsumowując: 86% to nie kompromis z jakością, lecz przemyślana granica, za którą serwis staje się realnie dostępny. To podejście wspiera inkluzywność w sposób wykonalny i odpowiedzialny.
